Helmholtz-Ellisnotatie

Octaafaanduidingen in de Helmholtz-Ellisnotatie

Als voorbeeld de namen van de noot c in negen octaven.^{[noot 2]} Van boven naar beneden:

Noten in de gebruikelijke muzieknotatie in een notenbalk
In de Helmholznotatie
In de wetenschappelijke notatie
De bijbehorende namen van de octaven^{[noot 2]}

${ << \new Staff { \omit Staff.BarLine \omit Staff.TimeSignature \override Clef.full-size-change = ##t \override Score.SpacingSpanner.spacing-increment = #0.8 \clef bass \set Staff.ottavationMarkups = #ottavation-ordinals \ottava #-2 c,,,1 c,, \ottava #0 c, c \clef treble c' c'' c''' \ottava #2 c'''' c''''' \undo \omit Staff.BarLine \bar "|." } \addlyrics \with { \override VerticalAxisGroup.nonstaff-relatedstaff-spacing.padding = #2 \override VerticalAxisGroup.nonstaff-nonstaff-spacing.padding = #2 } { \override LyricText.font-size = #-1 C,, C, C c c' c'' c''' c'''' c'''' } \addlyrics \with { \override VerticalAxisGroup.nonstaff-nonstaff-spacing.padding = #2 } { \override LyricText.font-size = #-1 \markup { \concat { C \sub 0 } } \markup { \concat { C \sub 1 } } \markup { \concat { C \sub 2 } } \markup { \concat { C \sub 3 } } \markup { \concat { C \sub 4 } } \markup { \concat { C \sub 5 } } \markup { \concat { C \sub 6 } } \markup { \concat { C \sub 7 } } \markup { \concat { C \sub 8 } } } \addlyrics { \override LyricText.font-size = #-4 \override LyricText.extra-offset = #'(0 . -0.8) subcontra contra groot klein \revert LyricText.extra-offset een- twee- drie- vier- vijf- } \addlyrics { \repeat unfold 4 { \skip 1 } \override LyricText.font-size = #-4 \override LyricText.extra-offset = #'(0 . 1.3) gestreept gestreept gestreept gestreept gestreept } \addlyrics { \override LyricText.extra-offset = #'(0 . 3.2) \override LyricText.font-size = #-4 octaaf octaaf octaaf octaaf \override LyricText.extra-offset = #'(0 . 2.5) octaaf octaaf octaaf octaaf octaaf } >> }$

De Helmholtznotatie, later uitgebreid en bekend geworden als de Helmholtz-Ellis notation, volledig de Extended Helmholtz-Ellis 'just intonation' pitch notation,^{[noot 3]} is een schrijfwijze voor de tonen van muziek. Hiermee is het mogelijk om tonen met de natuurlijke intonatie, inclusief hun octaaf, ondubbelzinnig te beschrijven. De Helmholtznotatie beschrijft alleen tonen. Er zijn geen aanduidingen voor bijvoorbeeld de duur van tonen en fraseringen. De schrijfwijze is ontwikkeld door de Duitse wetenschapper Hermann von Helmholtz^[1] en is aangevuld door de Amerikaanse wetenschapper Alexander Ellis.^[2] De Helmholz-Ellisnotatie wordt veel gebruikt in de musicologie.

Citefout: Er bestaat een label <ref> voor de groep "noot", maar er is geen bijbehorend label <references group="noot"/> aangetroffen

↑ (de) Von Helmholz, Hermann (1863). Die Lehre von den Tonempfindungen als physiologische Grundlage für die Theorie der Musik. Vieweg & Sohn, Braunschweig, Germany.
↑ (en) Sabat, Marc; Pfeiffer, Natalie, The Extended Helmholtz-Ellis JI Pitch Notation (pdf) 6. Plainsound music edition (2004). Geraadpleegd op 3 september 2022. “The Extended Helmholtz-Ellis JI Pitch Notation combines two ways of describing intervals (linear and proportional), using signs derived from traditional staff notation. It extends the idea used by H ERMANN VON H ELMHOLTZ of explicitly notating the microtonal comma alteration in the tuning of pure thirds. It also draws on A LEXANDER ELLIS’ method of measuring the size of intervals using cents. It is an exact and fully transposable Just Intonation notation, which can also include irrational and tempered intervals.”

[4] (de) Von Helmholz, Hermann (1863). Die Lehre von den Tonempfindungen als physiologische Grundlage für die Theorie der Musik. Vieweg & Sohn, Braunschweig, Germany.

[5] (en) Sabat, Marc; Pfeiffer, Natalie, The Extended Helmholtz-Ellis JI Pitch Notation (pdf) 6. Plainsound music edition (2004). Geraadpleegd op 3 september 2022. “The Extended Helmholtz-Ellis JI Pitch Notation combines two ways of describing intervals (linear and proportional), using signs derived from traditional staff notation. It extends the idea used by H ERMANN VON H ELMHOLTZ of explicitly notating the microtonal comma alteration in the tuning of pure thirds. It also draws on A LEXANDER ELLIS’ method of measuring the size of intervals using cents. It is an exact and fully transposable Just Intonation notation, which can also include irrational and tempered intervals.”

[noot 2]

[noot 3]

[1]

[2]